GRM-Tongeren KLEURt je dag de zomer door…
*****
In het Gallo-Romeins Museum van Tongeren, ’s lands oudste stad van België
weten ze niet van ‘aftitelen’, laat staan afblotten!?
Ze hebben voor deze tentoonstelling ‘De oudheid in kleur’ bijzonder
gevat tot nog toe zo’n 50000 bezoekers.
Noteer dus om er een kwartaal nogmaals een kwast en een lap op te geven,
uiteraard niet op de beelden.
En prik vooral : familiaal met creatief atelier voor de kinderen… aan de brusch,
het ‘kliederen’…graffiti’drang? Voor kinderen is er een aparte audiotour.
De informatie is op maat voor zeven- tot twaalfjarigen. Er zijn computerspellen
met puzzel- en tekenopdrachten. Op een marmeren tabletje kunnen ze een eigen
ontwerp maken en vervolgens te kleuren. Het werkstukje kunnen ze mee naar
huis nemen.
**** Helleense kleurenparade en verder…
Het zijn Vinzenz Brinkmann, Ulrike Koch-Brinkmann & Sam Cleymans
die ‘uitpuzzelden’ hoe antieke standbeelden er echt uitzagen.
De klassieke oudheid was dus kleurrijker dan we denken.
De oude Grieken en Romeinen versierden hun gebouwen en standbeelden
met veel kleuren en ornamenten. Ultramoderne technieken en onderzoeken
brengen wetenschappelijk het inzicht bij. Het echtpaar, Duitse archeologen
brengen het scherp, helder …en kleurrijk in beeld.
Dan is er Sam Cleymans, wetenschappelijk medewerker van het Gallo-Romeins
Museum voor de tentoonstellingen die mee ‘hoge ogen gooit’, temeer als
docent klassieke archeologie aan de KU Leuven. Een knipoog naar Plato?
Deze schreef trouwens reeds dat ogen van beelden best met natuurgetrouwe
kleuren werden weergegeven… en niet met goudtinten.
Prachtige siervlakkleuren sieren de catalogus.
Kijk bijvoorbeeld hoe het marmeren gezicht van een antiek standbeeld
van de Griekse godin Athena vandaag onbeschilderd ‘lijkt’ te zijn.
Dit perceptie’idee wordt nog voortdurend versterkt door films, videospellen
en tv-series over de oudheid : standbeelden zijn wit en onbeschilderd!?
De verheerlijking van witmarmeren standbeelden ontwikkelde zich vanaf de
renaissance.
Ook de eigentijdse beeldcultuur zoals bijvoorbeeld de populaire videogame
Assasin’s Creed Odyssey (2018) is geneigd om het versterkt ‘in te prenten’…
De hedendaagse, Frans-Amerikaanse kunstenaar Emmanuel Fillion ontwikkelde
een artistieke stijl door natuurgetrouwe, expressieve beelden in marmer en brons te creëren.
***** Polonaise van de ‘witte produkten’
Witte verfstoffen speelden een belangrijke rol in de veelkleurigheid van de
Griekse en Romeinse beeldhouwkunst.
Synthetisch pigment loodwit en mineraal calciet werden aangewend…
Op een reconstructie kan je zien dat het kleed van Artemis in de oudheid
wit werd geschilderd.
Een prachtig object is ongetwijfeld een ruiterstandbeeld afkomstig van de
Akropolis in Athene. De ruiterbroek was versierd met een veelkleurig ruitjespatroon
in blauw, groen, rood, geel en bruin. De hoeven werden geverfd met goudoker,
vermengd met orpiment.
Bij de reconstructie van beelden werden soùs toegevingen gedaan zoals de pijl
van de boogschutter in hout, alhoewel oorspronkelijk in marmer…of de haren
in lood en nu bijgewerkt met tin.
Op een grafbeeld is de beschildering vaak bijzonder goed bewaard gebleven.
De bewaring van verfstoffen is verschillend onder en boven de grond.
De klassieke oudheid was kleurrijk. Verfstoffen waren kostbaar en een teken
van schoonheid.
Dan ook wel blauw in Tongeren!? Hiervoor werd het synthetisch pigment
‘Egyptisch blauw’ gebruikt. Blauw pigment wordt verkregen uit het mineraal
azuriet en er is het blauwe mineraal azuriet. Zie de aanwending op de wollen
onderkleding van een vrouw of de helm van de krijger op het oostfronton.
**** Mozaïeken en actueel kleur in GRM…
En zo worden verder de kleuren groen, purper, geel, rood … geduid met magnifieke
beeldhouwkundige toepassingen. En dan de huidskleur?
Je ziet in de tentoonstelling de reconstructie van de huidskleur zoals die op
een portretbuste van de Romeinse keizer Calligula was aangebracht.
En niet te vergeten : de vergulding en het aanbrengen van bladgoud,
waarlijk magnifiek om het te bezien op de tentoonstelling ‘Kleur’ in Tongeren.
De oplijst is sterk met een diepk(l)eurige catalogus als encyclopedisch
geschiedenisboek in domino, zeg maar.
Zie terplekke ook de foto’s van de bronzen beelden van twee krijgers. Ze werden
teruggevonden in de Middellandse Zee ter hoogte van Riace.
Ook op de Quirinaalheuvel in Rome werden bronzen standbeelden gevonden.
En er is de sarcofaag van de hellenistische koning van Sidon.
Het kleurgebruik in de Romeinse beeldhouwkunst kreeg een uitgediept hoofdstuk
toegewezen. Het vertoonde Venusbeeld werd terug gevonden in een Romeins huis
in Pompei. De zogenaamde ‘Venus in bikini’ stelt de Romeinse liefdesgodin
Venus voor die haar sandaal aandoet. Niet te vergeten in de gevulde reeks
is het beeld van keizer Augustus uit de villa van vrouw Livia.
En dan nog een standbeeld van één van de negen Muzen…
Uiteraard werd er heel veel vergelijkingsmateriaal aangewend dat kon leiden
tot de reconstructie van het standbeeld van de Muze…
Je ziet er zelfs een grafsteen in de vorm van een oliekruikje.
De kleurrijke beelden van keizers, goden en mythologische figuren reizen
de wereld rond. Actueel is het te doen in Tongeren.Naast de authentieke
standbeelden voert een video’projectie mee de expo in.
**** Gebeiteld…
Niet te versmaden is de paginareeks die verhaalt hoe standbeelden in de oudheid
werden gemaakt en beschilderd. Tijdens het productieproces werkten beeldhouwer
en schilder nauw samen.
Een te bezichtigen steenhouwershamer komt uit Egypte, de ijzeren vlakbeitel
vonden amateurarcheologen terug in Tongeren. In de oudheid gebruikten
beeldhouwers dergelijke hamers en beitels om marmeren standbeelden vorm
te geven. Ze lijken erg op de hamers en beitels die beeldhouwers vandaag
nog gebruiken.
Laten we ons ‘KLEUR’rijk naar Tongeren…in casu het Gallo-Romeins Museum
en in de tijd verplaatsen! (fch * gsm 0474/98 37 91)
- Posted by Frank at 12:07 pm
- Permalink for this entry
- Filed under: Uncategorized
- RSS comments feed of this entry
- TrackBack URI
Geen reacties
Reageer