De Etrusken, een briljant schaduwvolk

DE ETRUSKEN, EEN BRILJANT SCHADUWVOLK
Tot eind augustus 2012 loopt in het Gallo-Romeins Museum te Tongeren een topculturele tentoonstelling ‘De Etrusken – Una storia particolare’.  In een regio die  nù Toscane heet, leefde van de min 10de eeuw  tot het jaar 0 een volk dat een gigantische cultuur met  voorwerpen, ideeën en inspriaties naliet. Ruim 1000 bezoekers weten lieten er zich het  openingsweekend al door bekoren.
Het gebied raakte geografisch aan Rome, bestond uit  een losbond van twaalf handelssteden en raakte uiteindelijk opgeslorpt.  De Etrusken  verloren  hun taal en bijgevolg ook hun cultuur. In de Italiaanse buurt  Cerveteri vallen nù nog, tussen de kronkelende, lieflijke wegeltjes en zélfs behouden karresporen, grafheuvels te bezoeken  Het cultuurvolk heeft indertijd het moerassige Rome létterlijk droog gelegd; de Romeinen wisten  de Etruskische beschaving  cultureel droog te leggen.
De làter heersende Romeinen legden kaarsrechte heirbanen voor oprukkende legers aan
volgens ‘Alle wegen leiden naar Rome’.   De Etrusken hielden het op landschappelijke
wegen die tot vandaag zijn bewaard gebleven en die leiden naar de necropolen.  De vele vondsten zijn nu opgenomen in musea.  We hebben het Etruskische volk leren kennen dankzij de graftombes.
Ze werden als  nagebootste  miniatuurhuisjes met grafgiften als bijhorigheden afgebeeld .
De Tomba dei Rilievi  met relëfs is een ‘sprekend’ voorbeeld, waarbij zelfs de hele huisraad wordt geëtaleerd. Onder het voetbankje staan de pantoffels onder het motto…”mijn thuis is waar mijn bira staat”… of de vino? Het grote, beroemde pronkstuk verbeeldend de ‘sarcofaag van het echtpaar’ is echter  in Rome gebleven. Deze Sarcofagi degli Sposi  laat een Etruskisch echtpaar zien.  Die Etruskische mannen en hun vrouwen lagen in evenwaardigheid samen  aan  bij een banket.  Ze hoomden zich beiden, goedvoelend bij elkaar en tonen zich zichbaar op hun gemak. Ze stralen een ongedwongen sfeer, vertrouwen en liefde uit.   Het taalverlies is ook ‘sprekend’!  In de Middeleeuwen beslisten monniken wat er zou worden vertaald én gekopieerd.  Er kwamen daar bij voorkeur de Griekse en  Romeinse teksten voor in aanmerking. In de toentijd, maar ook vandaag nog reikt de invloedssfeer  tot bij ons.  Het begrip persoon betekende een man met een masker.  Een satteliet was iemand die omheen gezagdragers cirkelde. De gangbare taal werd het Latijn en de Etrusken  verloren gaandeweg hun wereldpositie.     Ze hadden nochtans forse handelscontacten met de Feniciërs, de Grieken en zélfs onze gewesten    Precies daarom keert het te Eigenbilzen gevonden  koningsgraf uit de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis te Brussel  tijdelijk terug naar Tongeren. Het vergeten Etruskische volk had overduidelijk een gevoel voor design en een voorliefde voor schilderkunst, luxe, sport en de goede dingen van het leven.  In het Gallo-Romeins  museum te Tongeren werden de ‘amper’ 350 voorwerpen sfeervol ingepast met interactieve installaties en sfeerbeleving.  Workshops en nocturnes creëren veel  extra’s.   Terecht noemen ze deze  gelegenheidstentoonstelling  ‘Kidsproef’.  Dat wil zeggen dat kinderen er wascokleurwerkjes kunnen maken, een ‘schapenlever’ lezen, een eigentijds Etruskisch juweel nabootsen.. en de Griekse held Odysseus krasse verhalen zich laten herinneren.  Italiaans geïnspireerde evenementen zoals lezingen, wijnproeverijen ondersteunen het project   Scholen en groepen mogen zich laten rondgidsen.  Er zijn het   museumcafé met exclusieve Italiaanse gerechten en de boekenshop.  Het B-dagticket leidt naar …Tongeren met inbegrip om zijdelings nog  te zien, de immer aanwezige collectie van het museum!   (fch)
INFO :  www.galloromeinsmuseum.be; 012/67 03 30,
->    redactie www.frankcraemers.be; 0474/98 37 91